In 2021 zullen de civiele griffierechten naar verwachting gaan veranderen. Griffierecht (ook wel bekend als vastrecht), is de vergoeding die door een gerechtelijke instantie wordt geheven voor het in behandeling nemen van een civiele rechtszaak.
Griffierecht wordt zo genoemd omdat deze kosten moeten worden betaald aan de griffie (het secretariaat) van het gerecht. Het griffierecht moet bij dagvaardingszaken zijn betaald binnen 4 weken vanaf de dag na de eerste rolzitting zoals vermeld in de dagvaarding. Als het griffierecht niet of niet op tijd betaald wordt, dan bestaat de kans dat de rechtbank de vordering niet in behandeling neemt. Voor 2021 zijn de griffierechten geïndexeerd met +1,69%.
De Wet griffierechten burgerlijke zaken kent tot nu toe drie tarieven voor kantonzaken: voor zaken tot 500 euro, voor zaken tussen 500 en 12.500 euro, en voor zaken boven 12.500 euro. De griffierechten voor zaken tussen 500 en 12.500 euro bedragen 499 euro voor rechtspersonen en 236 euro voor natuurlijke personen. Dat betekent dat een ondernemer die een rechtszaak wil voeren over een vordering van 501 euro daarvoor 499 euro aan griffierecht kwijt is. Reden voor kleinere bedrijven om van een rechtsgang af te zien bij kleine onbetaalde vorderingen. Aangezien hiervan het signaal kan uitgaan dat lagere vorderingen niet hoeven te worden betaald, kan dit leiden tot een verslechterde betaalmoraal. De huidige griffierechten kunnen zo de toegang tot de rechter belemmeren.
Om tegemoet te komen aan bezwaren van onder meer het MKB en ook de gerechtsdeurwaarders, kwam minister Dekker van Rechtsbescherming met een wetsvoorstel om de tarieven aan te passen. In het voorstel van minister Dekker wordt de huidige categorie voor vorderingen van € 500 tot € 12.500,00 opgesplitst in vier nieuwe categorieën, waardoor het griffierecht in een betere verhouding komt te staan tot de hoogte van de vordering. De tarieven voor “kleine” zaken gaan daarin omlaag. Dit wetsvoorstel sluit ook aan bij het pakket aan maatregelen dat wordt genomen in het kader van de Brede Schuldenaanpak, waarmee het kabinet zich inzet om ervoor te zorgen dat minder mensen te maken krijgen met problematische schulden.
Door een recent amendement van Tweede Kamerleden Van Nispen en Van den Berge worden de griffierechten voor rechtszaken waarbij rechtspersonen meer dan een miljoen euro vorderen, verdubbeld. Nu is het tarief bij rechtbanken voor een vordering van meer dan 100.000 euro 4.131 euro. In het wetsvoorstel stijgt dat 5.564 euro, maar bedrijven die een megazaak over meer dan een miljoen willen voeren gaan dus het dubbele betalen.